Global bir gerçek olan göçün meydana gelmesi çeşitli nedenlere bağlı olabilir ve bu nedenlerin en yaygın örneklerini oluşturan ekonomik, siyasi ve savaş bağıntılı göçler dünya genelindeki göçlerin de büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır. Göç, özellikle yasadışı göç, dünya üzerinde pek çok insanı etkilenmektedir. Bu denli büyük bir etkiye sahip olan göçün yasal bir zeminde düzenlenmesi ihtiyacı da uzun yıllar önce doğmuştur. Ancak göçmenlik hukuku ve uygulaması göçe bağlı sorunların artış gösterdiği 21. yüzyılda önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir.
Göçmenlik hukuku, sınırdışı geçişleri düzenlemek ve göçmen akışını kontrol altına almak için gereken çerçeve normları belirlemek amacıyla ortaya çıkmıştır. Göçmenlik hukukuna getirilen bu kurallar vasıtasıyla başarılı bir nüfus yönetimi sağlanır, ulusal güvenlik korunur ve göçmenlerin göç ettikleri toplumun yaşam stiline asimile olması kolaylaşır. Göçmenlik hukuku, hem göçmenlerin hem de göç alan ülkenin vatandaşlarının haklarını korumak temel amacının yanında belgesiz göç ve sığınmacılarla başa çıkma prosedürlerini de düzenlemektedir.
Göç kavramı, doğası gereği karmaşık sorunları beraberinde getirdiğinden, dış göçün düzenlenmesi amacıyla ulusal ve uluslararası alanda birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalar ve ülkeler arasında akdedilen anlaşmalar göçmenlik hukukunun önemli kaynaklarını oluşturmuştur. Bu bağlamda Türkiye’de göçmenlik hukukunun en önemli kaynaklarından olan uluslararası anlaşmalar bir yana; iç hukukumuzda da göç ve sonuçları farklı kanunlarda çeşitli şekillerde düzenleme alanı bulmuştur.
Göçmenlik Hukukunun Kapsamı
Türk göçmenlik hukuku, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve sair mevzuat eliyle çok çeşitli konularda düzenlemeler yapmaktadır. İlgili mevzuatlar, bireylerin Türkiye’ye yasal olarak giriş yapmak ve Türkiye’de kalmak için uymaları gereken bir dizi koşul ve prosedürün ana hatlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Türk göçmenlik hukukunun başlıca uygulama alanları arasında aşağıdakiler yer almaktadır:
- Göçmen Hakları ve Yükümlülükleri,
- Vizeler,
- İkamet İzinleri,
- Çalışma İzinleri,
- Vatandaşlık ve Vatandaşlık Başvurusunun Kabulü,
- Sınır Dışı Etme ve İdari Gözetim
- Sığınmacılar
- Uluslararası Koruma.
Türk Vatandaşlığı Kazanımına Yönelik Hukuki Destek
Türk vatandaşlığı kazanmak isteyen bir kimsenin öncelikle Türk mevzuatında öngörülen koşulları karşıladığını kanıtlaması gerekmektedir. İlgili koşulları sağlayan kişilerin ise Türk vatandaşı olabilmeleri bakımından iki temel yol bulunmaktadır: genel yolla Türk vatandaşlığının kazanılması ve istisnai yolla Türk vatandaşlığının kazanılması. Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılmasına yönelik olarak son yıllarda birtakım değişiklikler yapılmıştır. Bu hukuki yenilikler kapsamında vatandaşlık kazanmak için Türkiye’ye göç etmek isteyen kişiler lehine nispeten kolay bir prosedür oluşturan bir dizi mevzuat uygulamaya konulmuştur. Türk vatandaşlığı kazanma ölçütleri ve prosedürü, modern gereksinimlere cevap verebilmek amacıyla sürekli güncellenebilmektedir. Nihai sonuç idarenin her bir başvuruyu nasıl yorumladığına bağlı olarak değişiklik gösterdiğinden bu süreç hukuki desteğe başvurmayan kimseler için kompleks bir durum yaratabilir.
Bu bağlamda hukuk uzmanlarına danışmak; olası risklerin önüne geçmeyi sağlayacak ve Türk vatandaşlığı başvurusunun sonucunun başarılı olma olasılığını büyük ölçüde artıracaktır.